Son zamanlarda yağışın da etkisiyle İstanbul’da 3, Kocaeli, Bursa ve Trabzon’da birer istinat
duvarı çökmesi olayı yaşanmıştır. Şehrimizde sık sık yaşanan bu olaylar, kontrolsüz ve/veya
bir mühendislik hizmeti almadan yapılan istinat duvarlarının nasıl tehlike saçtığını gözler
önüne sermektedir.
İstinat yapıları özellikle eğimli arazilerde yamaç yüzeyini doğal açısından daha dik şev
açılarında tutmak ve heyelan, kayma ve akma gibi toprak hareketlerini engellemek amacıyla
imal edilen mühendislik yapılarıdır. Bu mühendislik yapıları maalesef basite indirgenerek
ciddiye alınmamakta, gerekli hassasiyetler gösterilmemekte, ilgili jeoloji ve inşaat
mühendislerin proje ve denetimi olmadan imalatı gerçekleştirilmektedir. Mühendisliğin
gerektirdiği bilim ve tekniği hiçe sayan bu yaklaşımlarla büyük facialara davetiye
çıkarılmaktadır.
İstinat duvarları yapılırken gerek tasarımında, gerekse duvar arkasında desteklenecek olan
zeminin fiziksel ve mekanik özellikleri, jeolojik konumu, yer altı suyu durumu, duvarın
stabilitesi açısından en önemli etmenlerdir. Bu yapılarda öncelikle, zemin araştırmasında
yapılacak sondaj işleri ile zemin katmanlarının litolojisi fiziksel ve mekanik özellikleri
yerinde ve alınan numunelerle laboratuvarda belirlenerek projelendirilmesi çok büyük önem
arz etmektedir.
Bu anlamda istinat duvarı inşa edilirken amacına uygun modellenmeli ve projelendirme için
gerekli zemin etütleri yapılmalıdır. Özellikle alanda yeraltı suyu problemi mevcutsa sahanın
gerçek durumuna elverişli duvar inşa edilmeli, imalat sırasında projeye uygun davranılmalı
yüzey ve yeraltısuyu akış modeli tanımlanarak buna uygun drenaj sistemi belirlenmeli ve hiç
bir etmen göz ardı edilmemelidir.
İstinat duvarları için zemin koşullarının tanımlandığı jeolojik etüd ve incelemeler zaman
kaybı ve maliyet artırıcı unsurlar olarak görülmemeli, bu yapılarında birer mühendislik eseri
olduğu unutulmamalıdır. Bu yapıların denetim ve kontrolü belediyeler ile Çevre ve Şehircilik
İl Müdürlüğü’nün sorumluluğundadır. Denetimlerin gerektiği gibi yapılması, istinat yapıları
için ayrıca zemin etütlerinin hazırlanması ve imalat sırasında gerekli hassasiyetin gösterilmesi
konularında TMMOB Jeoloji Mühendisliği Kocaeli İl Temsilciliği olarak üzerimize düşecek
görevlere hazır olduğumuzu belirtiriz.